Keuze van de rechtsvorm

Inleiding

Het kiezen van de juiste rechtsvorm is een belangrijke stap bij het starten van een onderneming. De rechtsvorm bepaalt onder andere de aansprakelijkheid van de ondernemer, de fiscale verplichtingen en de administratieve lasten. Het is daarom van belang om goed te overwegen welke rechtsvorm het beste past bij de activiteiten en doelen van de onderneming.

Voor startende ondernemers is het aan te raden om zich goed te laten informeren over de verschillende rechtsvormen. De Kamer van Koophandel en de Rijksoverheid bieden uitgebreide informatie over de verschillende rechtsvormen en de bijbehorende voor- en nadelen. Hierdoor kunnen startende ondernemers een weloverwogen keuze maken voor de meest geschikte rechtsvorm.

Voor ervaren ondernemers kan het ook zinvol zijn om de rechtsvorm opnieuw te overwegen, bijvoorbeeld bij veranderende activiteiten of groei van de onderneming. Door regelmatig te evalueren of de huidige rechtsvorm nog steeds past bij de onderneming, kunnen ondernemers tijdig aanpassingen doen en mogelijke problemen voorkomen.

Het kiezen van de juiste rechtsvorm kan ingewikkeld zijn. Daarom is het raadzaam om deskundig advies in te winnen bij bijvoorbeeld een notaris, accountant of belastingadviseur. Zij kunnen helpen bij het maken van een weloverwogen keuze voor de meest geschikte rechtsvorm. Hieronder volgt een korte uiteenzetting van de verschillende rechtsvormen. Aan onderstaande informatie kan geen rechten worden ontleend.

Eenmanszaak

De eenmanszaak wordt een "natuurlijk persoon" genoemd. Het is de meest eenvoudige en populaire rechtsvorm voor startende ondernemers. Bij een eenmanszaak is er geen onderscheid tussen de ondernemer en de onderneming, wat betekent dat de ondernemer persoonlijk aansprakelijk is voor eventuele schulden. Het voordeel van een eenmanszaak is dat de administratie en belastingaangifte relatief eenvoudig zijn en dat er weinig startkapitaal nodig is. Het nadeel is dat de ondernemer persoonlijk aansprakelijk is en dat er geen fiscale voordelen zijn zoals bijvoorbeeld bij een BV.

Vennootschap onder firma (VOF)

Een VOF is een rechtsvorm waarbij twee of meer personen gezamenlijk een onderneming starten. Bij een VOF zijn alle vennoten hoofdelijk aansprakelijk voor eventuele schulden. Het voordeel van een VOF is dat de kosten en risico's gedeeld worden, en dat er weinig startkapitaal nodig is. Het nadeel is dat alle vennoten hoofdelijk aansprakelijk zijn en dat er geen fiscale voordelen zijn zoals bijvoorbeeld bij een BV.

Besloten vennootschap (BV)

Een BV is een rechtsvorm waarbij de onderneming een zelfstandige entiteit is, los van de eigenaar(s). Bij een BV is de aansprakelijkheid van de eigenaar(s) beperkt tot het bedrag van het geplaatste kapitaal. Het voordeel van een BV is dat de aansprakelijkheid beperkt is en dat er fiscale voordelen zijn, zoals bijvoorbeeld de mogelijkheid om winst te reserveren. Een nadeel is dat er meer administratie en kosten bij komen kijken. Het nadeel van de minimale kapitaaleis is inmiddels vervallen (minimum startkapitaal nu €0,01).

Naamloze vennootschap (NV)

Een NV is een rechtsvorm die vooral geschikt is voor grote ondernemingen met veel aandeelhouders en complexe financieringsstructuren. Bij een NV is de aansprakelijkheid van de eigenaar(s) beperkt tot het bedrag van het geplaatste kapitaal. Het voordeel van een NV is dat het mogelijk is om met verschillende soorten aandelen te werken, en dat er fiscale voordelen zijn. Het nadeel is dat er veel administratie en kosten bij komen kijken en dat er een minimum startkapitaal van €45.000 vereist is.

Coöperatie

Een coöperatie is een rechtsvorm waarbij de leden gezamenlijk een onderneming starten, met als doel om economisch voordeel te behalen. Bij een coöperatie zijn de leden gezamenlijk eigenaar en beslissen zij samen over het beleid. Het voordeel van een coöperatie is dat de kosten en risico's gedeeld worden en dat er fiscale voordelen zijn, zoals de vrijstelling van vennootschapsbelasting en dividendbelasting. Een ander voordeel is dat een coöperatie geen minimumkapitaal vereist en dat er geen beperkingen zijn aan het aantal leden. Het nadeel is dat er vaak veel overleg en samenwerking nodig is tussen de leden, wat kan leiden tot verschillende meningen en besluiteloosheid.

Vereniging

Een vereniging is een rechtsvorm waarbij een groep mensen zich verenigt voor een gemeenschappelijk doel. Een vereniging is geen onderneming, maar kan wel activiteiten verrichten om het gemeenschappelijke doel te bereiken. Bij een vereniging zijn de leden gezamenlijk eigenaar en beslissen zij samen over het beleid. Het voordeel van een vereniging is dat er geen aansprakelijkheid is voor de leden en dat er geen minimumkapitaal vereist is. Het nadeel is dat er beperkingen zijn aan de activiteiten die verricht mogen worden en dat er geen fiscale voordelen zijn.

Stichting

Een stichting is een rechtsvorm waarbij een vermogen wordt gebruikt voor een bepaald doel, zonder winstoogmerk. Bij een stichting zijn er geen eigenaren, maar slechts bestuurders die het vermogen beheren en de doelstellingen nastreven. Het voordeel van een stichting is dat er geen aansprakelijkheid is voor de bestuurders en dat er fiscale voordelen zijn, zoals de vrijstelling van vennootschapsbelasting. Het nadeel is dat er beperkingen zijn aan de activiteiten die verricht mogen worden en dat er geen winstuitkeringen mogen plaatsvinden.

Rechtsvormen vergelijken

In onderstaande tabel zijn enkele belangrijke aspecten per rechtsvorm weergegeven en naast elkaar gezet, zodat u goed de verschillen kunt zien per aspect.

Conclusie

Het kiezen van de juiste rechtsvorm is afhankelijk van verschillende factoren, zoals de grootte van de onderneming, de gewenste aansprakelijkheid en de fiscale voordelen. Het is daarom aan te raden om goed advies in te winnen voordat je een keuze maakt.